ویولنسل

یکی دیگر از سازهای خانواده ی ویولن ، ویولنسل است. ساز ویولنسل (Violoncello) که معمولا در زبان انگلیسی به اختصار چلو (Cello)و در حالت جمع چلی (Celli) نامیده می شود از خانواده سازهای زهی آرشه ای است. بکارگیری این ساز در تک نوازی،در گروه موسیقی مجلسی و همچنین در بخش زهی یک ارکستر متداول است.واژه (cello)خلاصه شده ی واژه ی ایتالیایی (violoncello)، به معنی ویولن کوچک است. علت این نامگذاری را باید در دوران رنسانس و باروک جستجو کرد.خانواده ی ویول، گروه سازهای آرشه ای بود که در آن دوران به جای خانواده ویولن امروزی رواج داشت. ششمین عضو این خانواده در محدوده صدایی کنترباس،  (violone) نامیده می شد که سازی شبیه به کنترباس امروزی بود.منظور از ویولن چلو، سازی کوچکتر از ویولنِ خانواده ویول است.ویولن چلو یا به تلفظ فرانسوی آن ویولنسل بسیار با موسیقی غربی آمیخته شده است و آن را سازی با نزدیکترین صدادهی به صدای انسان توصیف کرده اند. این ساز عضو ثابت ارکستر استاندارد و بخش باس کوارتت زهی است و همچنین در بیشتر آنسامبل های دیگر نیز حضور دارد.

این ساز به قدری از ویولن و ویولا بزرگتر است که نوازنده باید هنگام اجرا روی صندلی نشسته و ساز را مابین پاهای خود تکیه دهد و به صورت زاویه حاده نسبت به سطح زمین نگه دارد و از این جهت در انتهای تحتانی آن میله ی آهنی نصب شده است و نوک آن روی زمین قرار می گیرد. چهار سیم ویولنسل به ترتیبِ پنجم متوالی از هم کوک می شوند. (سیم اول که همان زیرترین است) لا – (سیم دوم) ر – (سیم سوم) سل و (سیم چهارم) دو.

نت نویسی این ساز با کلید فا خط چهارم حامل و در اصوات متوسط با کلید دوی خط چهارم و در اصوات زیر با کلید سل نوشته می شود .

این ساز درگروه سازهای با صدای بم قرار می گیرد و آرشه ی آن کوتاه تر وکلفت تر از ویولن می باشد. این ساز هم به صورت تکنواز و هم در گروه به صورت همنواز مورد استفاده قرار می گیرد و اغلب آهنگسازان برای این ساز قطعاتی به صورت تکنوازی، سونات وکنسرتو تصنیف کرده اند .کنسرتوها و سونات های فراوان برای ویولنسل نوشته شده است .از کنسرتوهای معروف برای این ساز می توان به کنسرتو ویولنسل بتهوون،برامس و کنسرتو لوئیجی بوکرونی نام برد .